شهر جانوران - ایزابل آلِنده

 

هر ازچند گاهی که به شهر کتاب می روم تا کتاب مورد نظرم را خریداری کنم اگر شانس با من یار باشد وقیمت کتاب خریداری شده از موجودی وجه اختصاص داده شده کمتر باشد،آن  وقت گشتی در بین کتاب های دیگر می زنم و به خرید کتابی دیگر فکر می کنم .انتخاب کتاب دوم اغلب باید از نویسنده ای باشد که تا به حال از آن کتابی را نخوانده باشم . همینطور که در حال گشت و گذار در این باغ کاغذی بودم در طبقه ی بالای قفسه کتاب ها جایی که دست به آن نمی رسید چند کتاب از ایزابل آلنده دیدم و چهار پایه به دست به سراغشان رفتم . 

اولین کتابی که به چشمم خورد خانه ارواح بود. شناخت من از این نویسنده ،محدود به  یک مصاحبه تِد و چند معرفی کتاب از دوستان بود و آن عزیزان هم اعلام کرده بودند که خانه ارواح شاهکار این نویسنده تلقی می گردد، بنابراین براحتی از آن گذشتم چرا که به خودم قول داده ام که تا جایی که امکانش هست خواندن از یک نویسنده را با شاهکارش شروع نکنم تا بتوانم از آن شاهکار لذت بیشتری ببرم .

موفق ترین عملکرد این قانون من در آوردی برای من میلان کوندرا ،آنتون چخوف ، ارنستو ساباتو و داستایفسکی بوده است .البته این قانون همیشه هم جوابگو نیست .مثلا من همین قانون را برای فردینان سلین پیاده کردم و با کتاب "معرکه"  از او شروع کردم وبا این کار کشش خواندن ادامه کتابهای سلین هم تا به امروز از من گرفته شد.البته آن اثر کتاب بدی نیست اما طبق نظر دوستان سلین شناس گزینه مناسبی برای شروع سلین خوانی نبود ( البته آنقدرازدیگر آثارش تعریف شنیدم که به محض پیدا کردن  سفر به انتهای شب از او ادامه خواهم داد).

در کنارکتاب خانه ارواح یک سه گانه از آلنده دیدم که تا کنون نامی از آن نشنیده بودم ،سه گانه ای شامل (شهر جانوران ، سرزمین اژدهای طلایی جنگل کوتوله ها). از شما چه پنهان نگاهی به صفحه دوم کتاب ها کردم ودیدم چاپ سال 90 هستند و قیمت 3 جلدشان روی هم به اندازه یک جلد کتاب چاپ امسال است. شروع کردم به خواندن چند خط ابتدایی داستان جلد اول:

"آلکساندر کولد دم صبح بیدار شد ،کابوسی او را از خواب پراند .خواب می دید پرنده ی سیاه بزرگی محکم به شیشه ی پنجره خورد و همراه با شیشه خرده ها آمد توی خانه و مادرش را برد .توی خواب از وحشت زبانش بند آمده بود که جلو چشمش آن پرنده ،آن کرکس غول آسا ،مادرش لیزا ،لیزا کولد ، را در چنگال های زرد خود گرفت و از همان پنجره ی شکسته بیرون پرید و در آسمان سنگین از ابر های تیره ناپدید شد . صدای طوفان او را از خواب پراند . باد شلاق کش لابه لای درخت ها هو می کشید و قطره های درشت باران بر بام می کوبیدو تندر می غرید ."

  پاراگراف آغازین نسبتاٌ خوبی بود .هر چند خیلی جذبم نکرد .اما کتاب همه عوامل دیگر جذب را دارا بود، عواملی چون نویسنده ای که 60 میلیون از کتاب هایش تاکنون فروش رفته و  اسداله امرایی هم که مترجمی نام آشناست و قیمت کتاب هم با موجودی جیب همخوانی دارد .پس بیدرنگ سه جلدش را خریدم.

با شوق و ذوق فراوان طی مناسکی شروع به خواندن یک اثر آمریکای لاتینی کردم که در دوره وبلاگ نویسی تاکنون فقط کتاب سردسته های یوسا را از آن خطه خوانده بودم و البته لذت هم برده بودم و طبیعتا با چنین انتظاری  رفتم سراغ شهر جانوران.

گویی بیش از حد پر چانگی کردم

پس بیش از این درز می گیرم و در ادامه مطلب از شهر جانوران حرف میزنم و بخشهایی از متن را هم می آورم.

.............................................................................

ایزابل آلنده زاده ی 1942 نویسنده و روزنامه نگار اهل شیلی است که آثار او به بیش از 35 زبان جهان ترجمه شده است . سبک نوشتن او همانند چند نویسنده مطرح دیگر آن خطه ، رئالیسم جادویی است. آلنده  که شهرت بین المللی اش را  مرهون کتاب خانه ارواح است خالق آثار مطرحی همچون دختر بخت ،داستان های اوا لونا ، از عشق و سایه ها و همچنین چند کتاب دیگر هم می باشد .

او که اهل شیلی شناخته می شود زندگی پر فراز و نشیبش به گونه ای بوده که در پرو متولد شده و درطول زندگی اش در کشورهای شیلی،بولیوی ،لبنان و ونزوئلا زندگی کرد و در نهایت یک شهروند امریکایی شده و هم اکنون در کالیفرنیا زندگی می کند. 

او در جوانی در موسسه ای به ترجمه رمان های عاشقانه از زبان انگلیسی به زبان اسپانیایی می پرداخته است که بخاطر تغییراتی که در متن داستانها وارد می کرد اخراج می شود . 

...........................................................................

مشخصات کتاب من :

شهر جانوران -ترجمه اسدالله امرایی - چاپ سوم 1390- در 1500 نسخه-انتشارات کتابسرای تندیس-322 صفحه .

درادامه مطلب خطر لوث شدن داستان وجود ندارد .

 ................................

کتاب وقتی به نیمه رسید متوجه شدم با یک داستان بسیار معمولی و تا حدودی برای من تکراری طرف هستم ،داستانی که شاید غالباٌ در فیلم ها می بینیم .گویی داشتم فیلمی شبیه به آناکوندا را می دیدم(فقط گویی کمی فانتزی شده)

راوی دانای کل است و شخصیت اصلی داستان نوجوان پانزده ساله ایست به نام  آلکساندر کولد که به همراه پدر و مادر و دوخواهرش خانواده ای پنج نفره را تشکیل می دهند .

مادرآلکساندر بیمار است و تحت شیمی درمانی قرار دارد و برای ادامه مراحل درمان ناچار است به همراه همسرش راهی شهری دیگر بشوند و در این میان بچه ها تقسیم بر دو می شوند و دو خواهر نزد مادربزرگ مادری خواهند ماند و آلکساندر هم با اولین پرواز نزد مادر بزرگ پدری فرستاده می شود . 

کیت (مادربزرگ پدری)،زنی مهربان اما کمی یک دنده است و برای تربیت فرزندان روش خاص خودش را دارد . مثلا وقتی آلکس به تنهایی با هواپیما به نیویورک محل زندگی مادربزرگ می رود .مادربزرگ بر خلاف قولی که پسرش داده بود در فرودگاه به دنبال نوه اش نمی رود و آلکس بیچاره سرگردان با شهری شلوغ و پر هیاهو مواجه می شود، مورد سرقت قرار می گیرد و در نهایت در برف زمستانی نیویورک دست از پا دراز تر با پای پیاده خانه مادربزرگ را پیدا می کند و مادربزرگ هم با خونسردی تمام او را می پذیرد .

مادربزرگ نویسنده است و ماموریت یافته برای تحقیق و نوشتن مقاله ای درباره جانورانی عظیم الجثه به امریکای جنوبی برود و درباره علت مرگ ومیر بومیان تحقیق کند و با توجه و حضور نوه اش،تصمیم می گیرد آلکساندر را هم با خودش در این سفر همراه کند . 

از این پس کتاب در ماجراهای مختلف سفر آنها به همراه تیم نشنال جئوگرافیک به منطقه و آشنایی و رویارویی آنها با سرخپوست ها و ماجراهایی فانتزی می گذرد. 

جدا از فیلم آناکوندایی که اشاره کردم چند شب پیش هم فیلم زیبایی دیدم ساخته کِوین کاستنِر با بازی خودش به نام "رقصنده با گرگ" که فیلمی حماسی وسترن تلقی می شد با موضوعی مشابه در بخش های مواجهه و تعامل با سرخپوست ها . شاید دیدن این فیلم بود که توقع من را بسیار بالابرده بود.

جایی خواندم که آلنده در کتاب شهر جانوران اکثر مضامین آشکار و پنهان آثار امریکای لاتین را ارائه نموده است و دغدغه شخصی او و نگاهش به شهرهای بزرگی مثل نیویورک ،بی خانمان ها و دزدان و دختران ولگرد و فساد سرمایه داران و دست داشتن نظامیان در توطئه بر علیه بومیان سرخپوست مسائلی هستند که در این رمان دیده می شوند .که همینطور بود.

بخش هایی از متن کتاب :

    مادربزرگ از در نصیحت در آمد : آلکساندر با بحث سن یک جورهایی می خواهی مرا تحقیر کنی؟ .من هر چه عمر کنم حس می کنم کم تر می فهمم .فقط جوان ها هستند که برای هر چیزی توضیحی دارند .در سن و سالی که تو هستی فقط می توانی مرتکب گستاخی بشوی ،حالا هر قدر هم مسخره به نظر بیایی مهم نیست.

    کیت به نوه اش گفته بود که آمازون برای انسان شناس ها جای خطرناکی است ،زیرا آن ها خیلی زود عقل شان را از دست می دهند . فرضیه های متضاد می تراشند و بعد با کارد و تفنگ به جان هم می افتند . بعضی از آن ها قبایل را ظالم تصور می کنند و آخرش کار به جایی می رسد که برای آن ها مقام الوهیت قایل می شوند. یکی از آن ها دیوانه ی دیوانه شد و اورا کت بند به مملکت خودش بردند.

    پروفسور لوبلانگ چند هفته دیگر به انسان شناس ها اعلام می کند که آناکوندا به او حمله کرده و او با دست خودش آن را کشته است. با همین چاخان ها بین دانشجویان انسان شناسی محبوبیت کسب می کند . دانشجویان مشتاق هم خیال می کنند که شکارچی مار می تواند دوبرابر دیگران زن بگیرد و سه برابر بقیه پسر بیاورد و مرد آرامی است . فرضیه لوبلانگ این بود که نر غالب می تواند هر عمل وحشیانه ای را به منظور بقاء و دوام نسل انجام دهد . این موضوع برای دانشجویانی که در دامن تمدن خوش می گذرانند جالب می شود .

     گروه انسان های روستای جنگلی در فضای بی انتهای کیهانی به چشم نمی آمد.تمام زندگی او در مقیاس ابدیت تنها کسری از ثانیه به حساب می آمد.شاید هم وجود نداشت ،شاید انسان ،سیاره ها و همه چیز خلقت تنها یک خواب بود... یک وهم.وقتی فکر کرد تا چندی پیش فکر می کرد محور عالم خودش است ،خنده اش گرفت. 

    تجربه نشان می داد که اگر اتفاقی برای امریکایی ها بیفتد، همیشه تحقیقات راه می اندازند. این گرینگو های پررو خیال می کنند همه ی دنیا ملک پدرشان است.